Ongeveer 1 op de 5 mensen is hoogsensitief
Word jij helemaal gek van het flikkerende licht van de televisie en is een festival met al die mensen en harde geluiden niets voor jou? Waar de mensen om je heen hiervan kunnen genieten, raak jij hierdoor al snel overprikkeld. Je kunt dan ook het gevoel krijgen dat je raar bent of dat er iets met jou aan de hand is. Maak je vooral niet te veel zorgen, want het kan namelijk zijn dat je hoogsensitief bent.
Wat is hoogsensitiviteit?
Laten we bij het begin beginnen, want wat is hoogsensitiviteit precies? Hoogsensitiviteit is geen ziekte of aandoening, maar een aangeboren eigenschap die bij vijftien tot twintig procent van de bevolking voorkomt. Een HSP’er (Highly Sensitive Person) is gevoelig voor prikkels van binnenuit (gevoelens en gedachten) en prikkels van buitenaf (geluiden, geuren, licht, bewegingen, kleuren, vormen, smaken, etc.). Ben je hoogsensitief, dan neem je alles om je heen veel beter waar dan anderen. Denk hierbij aan stemmingen of lichaamstaal van anderen. En kunnen anderen urenlang tussen de mensenmenigte dansen op een festival of bij een concert, worden die drukte en harde geluiden voor een HSP’er al snel te veel. Hoogsensitieve mensen trekken zich daarom vaak liever terug.
Overprikkeling
Wat nou als je hoogsensitief bent? Dan ligt overprikkeling gauw op de loer. Bij overprikkeling heb je te veel prikkels gekregen en hebben je hersenen moeite om alles goed te verwerken. Dit kan kort duren, maar ook gevolgen voor de lange termijn hebben. Kortdurende overprikkeling kun je bijvoorbeeld ervaren na een druk feest, een vermoeiende reis of een stressvolle werkweek. Bij overprikkeling op de lange termijn heb je over een langere periode te veel prikkels gekregen. Hierdoor is je hele systeem overbelast geraakt. Dit kan flinke gevolgen hebben, zoals burn-outklachten, angstklachten, chronische vermoeidheid, depressie, grote stemmingswisselingen of verslavingsproblematiek.
Kenmerken
Zoals gezegd is hoogsensitiviteit geen ziekte of stoornis, het is een karaktereigenschap. Daarom hebben we het ook niet over symptomen, maar over kenmerken of eigenschappen die vaak voorkomen als je hoogsensitief bent. Benieuwd of jij wellicht hoogsensitief bent? Hieronder vind je dé elf kenmerken van hoogsensitiviteit.
- Je bent zeer opmerkzaam en neemt meer dan anderen details en non-verbale communicatie waar;
- Je hebt meer tijd nodig om een besluit te nemen of een keuze te maken;
- Je hebt meer tijd nodig om met veranderingen om te gaan;
- Je zintuigen worden eerder geprikkeld (geluiden, geuren, licht, bewegingen, kleuren, vormen, smaken, etc.);
- Je kunt slecht tegen drukte en lawaai, je houdt meer van rust en stilte;
- Je voelt de sfeer in een groep;
- Je ervaart sterk de stemmingen van anderen en wordt hierdoor beïnvloed;
- Je wordt meer dan gemiddeld geraakt door kunst of muziek;
- Je wilt anderen graag helpen, en vergeet hierbij soms jezelf;
- Je bent sneller stressgevoelig, waardoor je minder goed onder druk presteert of als je geobserveerd wordt;
- Je hebt meer dan gemiddeld rust, orde en regelmaat nodig om in balans te blijven.
Bron: Taytelbaum Psychologen Amsterdam
Herken je jezelf in een of enkele van bovenstaande kenmerken, dan betekent dit niet per definitie dat je hoogsensitief bent. Het kan ook zijn dat je simpelweg iets gevoeliger bent dan anderen. Als je jezelf in vrijwel alle eigenschappen herkent, is de kans vrij aanwezig dat je hoogsensitief bent.
Behandeling
Anders dan een depressie of een burn-out is hoogsensitiviteit niet iets waar je van af kunt komen. Je bent ermee geboren en je moet ermee leren leven. Hierbij is het bijvoorbeeld belangrijk dat je voldoende slaapt, gezond eet en voldoende tijd voor jezelf neemt. Maar ook het vermijden van de spits of drukke evenementen en het opschrijven van je gedachten en emoties kunnen manieren zijn om met hoogsensitiviteit om te gaan.
Je hoeft dit echter niet alleen te doen. Zo kun je begeleid worden door een therapeut of psycholoog, die je praktische handvatten kan aanleren om te leren omgaan met de prikkels om je heen, hoe je je vermoeidheid en het piekeren en malen kunt verminderen, hoe je ervoor kunt zorgen dat je een betere planning en structuur voor jezelf maakt en hoe je beter je grenzen kunt aangeven.
Lees ook: ‘Ik wil een abortus, maar mijn man vindt dit moord’
Wil je dit artikel bewaren? Pin het op Pinterest!
Bron: ZoBegaafd, Taytelbaum Psychologen Amsterdam, Beter in balans | Beeld: Unsplash, Vladislav Muslakov